BỆNH TAY - CHÂN - MIỆNG VÀ CÁCH PHÒNG CHỐNG
 
Bệnh Tay chân miệng là bệnh nhiễm vi rút cấp tính, dễ lây lan và có khả năng gây thành dịch lớn. Bệnh thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt trẻ dưới 3 tuổi. Bệnh hiện chưa có vắc xin phòng bệnh và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.
Hiện nay điều kiện thời tiết khí hậu mùa đông - xuân rất thuận lợi cho các dịch bệnh truyền nhiễm phát sinh và phát triển, trong đó có bệnh Tay chân miệng. Sau đây, Trung tâm Y tế Hoài Đức xin cung cấp một số thông tin về bệnh Tay chân miệng và biện pháp phòng chống để người dân chủ động, tích cực phòng chống, giảm thiểu ảnh hưởng của bệnh Tay chân miệng đến sức khỏe:
1. Nguyên nhân gây bệnh
          Bệnh Tay chân miệng do các chủng vi rút thuộc họ vi rút đường ruột (gọi chung là Enterovirus) gây ra.
2. Đường lây truyền
         Bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mũi, nước bọt, hầu họng hay dịch tiết từ các nốt phỏng nước của người bệnh. Bên cạnh đó, trẻ có thể lây Tay chân miệng qua việc tiếp xúc với dịch tiết, chất bài tiết của người bệnh trên dụng cụ sinh hoạt, đồ chơi, bàn ghế, nền nhà…
3. Những biểu hiện chính của bệnh Tay chân miệng
- Sốt nhẹ, chán ăn, mệt mỏi, đau họng
- Xuất hiện các bọng nước: Ban đầu là những chấm nhỏ, sau thành bọng nước và vỡ ra thành vết loét, thường thấy ở da (lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối và cẳng chân), trong miệng (lợi, lưỡi và mặt trong của má).
Hầu hết các ca bệnh đều diễn biến nhẹ. Tuy nhiên ở một số trường hợp, bệnh có thể diễn biến nặng và gây biến chứng nguy hiểm như viêm não - màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp dẫn đến tử vong. Một số các dấu hiệu cảnh báo biến chứng: sốt cao từ 38,5 độ C trở lên, thở mệt, giật mình, rung chi, chới với, quấy khóc, bứt rứt, đi loạng choạng, ngủ nhiều, li bì, co giật, hôn mê... Biến chứng thường xuất hiện sớm từ ngày 2-5 của bệnh, cần được phát hiện sớm để đưa trẻ đến cơ sở y tế điều trị kịp thời. 
4. Chăm sóc trẻ bị Tay chân miệng tại nhà
Trẻ bị bệnh Tay chân miệng nếu chỉ có sốt nhẹ dưới 38,5oC, loét miệng, phỏng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, trẻ tỉnh táo, chơi, thường được bác sĩ cho điều trị ngoại trú. Cha mẹ cần lưu ý chăm sóc trẻ như sau:
   - Dinh dưỡng đầy đủ theo tuổi, ăn thức ăn lỏng dễ tiêu, tránh thức ăn chua, cay,… Trẻ còn bú cần tiếp tục cho ăn sữa mẹ.
   - Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: trường hợp sốt dùng thuốc paracetamol để hạ sốt, giảm đau; bù đủ nước cho trẻ nếu có sốt cao. Tại các vị trí bị thương tổn ngoài da, bôi các dung dịch sát khuẩn để tránh bội nhiễm.
   - Vệ sinh răng miệng thường xuyên bằng các dung dịch sát khuẩn, có thể súc miệng bằng nước muối loãng nếu trẻ súc được.
   - Cho trẻ nghỉ học, nghỉ ngơi tại nhà, tránh kích thích và cách ly ít nhất 10 ngày kể từ ngày khởi phát bệnh để tránh lây cho trẻ khác.
   - Tái khám mỗi 1-2 ngày trong 8-10 ngày đầu của bệnh. Trẻ có sốt phải tái khám mỗi ngày cho đến khi hết sốt ít nhất 48 giờ. 
5. Các biện pháp phòng chống bệnh
 Hiện nay bệnh Tay chân miệng chưa có vắc xin phòng bệnh. Để chủ động phòng chống bệnh Tay chân miệng, người dân và cộng đồng cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
   - Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn hoặc cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ.
   - Thực hiện tốt vệ sinh ăn uống: ăn chín, uống chín; vật dụng ăn uống phải đảm bảo được rửa sạch sẽ trước khi sử dụng (tốt nhất là ngâm tráng nước sôi); đảm bảo sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hàng ngày; không mớm thức ăn cho trẻ; không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi; không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử trùng.
   - Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn, ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.
   - Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.
   - Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, phân và các chất thải của bệnh nhân phải được thu gom và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh.
   - Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cần đưa trẻ đi khám hoặc thông báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất.